•دولت های پیشرفته با دشواری های حساس و
جدیدی روبرو هستند. آنها می بایست سرویس های خود را با توجه به افزایش
انتظارات شهروندان و مراکز تجاری در سطح کشور و بدون ایجاد هر گونه تنش در
سطح جامعه ، حفظ ، و دائماً آنها را ارتقا دهند و بوروکراسی های اداری را
تبدیل به سرویس های شهروند- محور و کارآمد کنند ، تا بدین وسیله با سرعت
وکیفیتی که در ارائه خدمات خود عرضه می نمایند ، بتوانند در سطح جهانی و
ملی رقابت کنند. •ایجاد دولت الکترونیک ، روشی موفقیت آمیز برای کاستن آن
دشواری های بوروکراتیک در کنار بالا رفتن سطح انتظارات شهروندان بوده و می
باشد و به منظور ارائه خدمات دولت الکترونیکی، وجود یک زیر ساخت اطلاعاتی
در سطح ملی واجب است و نائل آمدن به اهداف دولت الکترونیک مستلزم در اختیار
داشتن بستر انتقالی قابل دسترس برای تمامی شهروندان در سطح کشور است. این
بستراطلاعاتی باید داده های مهم و حیاتی را با امنیت کامل و سرعت بالا در
میان سازمان ها و شهروندان جا به جا کرده و بتواند به راحتی قابلیت های
جدید را به سرویس های موجود خود، بدون آنکه به کیفیت سرویس های موجود لطمه
ای وارد شود، اضافه کند.
•انگیزه ایجاد دولت الکترونیک در حقیقت
ترمیم نحوه ارتباطات بین دولت با شهروندان، سازمانها و نهادهای دولتی و
خصوصی در همه سطوح است. دولت الکترونیک خواهان نگاهی مجدد به دشواری های
موجوددر ارائه سرویس های دولتی به شهروندان است. دولت الکترونیک سعی در حل
مشکلات مشترک بین سازمان های دولتی دارد. دولت الکترونیک می کوشد ارتباط
خودرابا بخش های خصوصی مستحکم تر کرده ، و آن را ارتقا بخشد.در سال
های اخیر،شاهد فاصله گرفتن خدمات عمومی ارائه شده توسط دولت از سطح
انتظارات شهروندان در جامعه هستیم و این فاصله بخصوص در بخش هایی که شهروند
در مقام یک مشتری از دولت سرویس می گیرد(همچون بانکداری و سرویس های
گمرکی) به وضوح خود را نشان می دهد.دولت ها ،دیگر قادر به حفظ و ارتقا
سرویس های خود به روش سنتی جهت برآوردن نیازهای جامعه نمی باشند،مگر اینکه
متوسل به ابزارهای جدیدی جهت حفظ کیفیت سرویس های خود در سطح جامعه
شوند.دولت الکترونیکی یکی از آن ابزارهایی است که توانسته است در کم کردن
فاصله بین شهروندان و دولت نقش بسزایی داشته باشد وشعار خود را در این
راستا، برخورداری از سرویس های دولتی با ویژگی هایی چون دسترسی
همگانی،عدالت اجتماعی،پاسخگویی و بهره وری در تمامی سطوح می داند.
•در پاسخ به نیاز شهروندان و بطور کلی
مشتریان دولت از هر صنفی که باشند،دولت های پیشرفته در سطوح استانی و کشوری
خود اقدام به ایجاد دولت های محلی و مرکزی نموده اند که بتوانند به
شهروندان خود بهترین سرویس را ارائه دهند.تمامی دولت های استانی در آن
کشورها،حداقل،نقشه راه ارائه سرویس های هر چه بهتر و شهروند-محور خود را
تدوین کرده اند. •کشورهای مختلف در ارائه راهکارها و سرویس های خود به
شهروندانشان،استراتژی های مختلفی را دنبال می نمایند،ولی همه کشورهادر
پیاده سازی پروژه دولت الکترونیکی خود،حداقل در دو فاز با هم مشترک هستندکه
در ذیل به آنها اشاره می شود. •اولین گام در ایجاد یک دولت
الکترونیک،استفاده از فناوری اینترنت و وب جهت اطلاع رسانی به شهروندان به
صورت بهتر،و تبادل اطلاعات در ابتدائی ترین سطح،از طریق فرم هایی است که بر
روی سایت های دولتی قرار داده می شود.این فاز بسیار ساده و ابتدائی خواهد
بود اما برای فازهای بعدی به سرمایه گذاری بیشتر و بکارگیری نیروهای متخصص
تری نیاز می باشد.
•فاز دوم در راستای تحقق دولت
الکترونیک،حرکت از سوی تبادل اطلاعات ساده و اولیه به سمت تغییر شکل تبادل
اطلاعات با دولت و تحول در نحوه پردازش آنها توسط دولت است.این فاز عمدتاً
بر روی حذف محدودیت های برقراری ارتباط با دولت متمرکز می شود تا دولت را
به دولتی کارآمد و شهروند-گرا تبدیل می کند. دولت در این فاز نه تنها
سریعتر و هوشمندانه تر به شهروندان پاسخ می دهد،بلکه خود نیز،با
شهروندان به صورتی متفاوت برخورد خواهد کرد.از مهمترین مزایای این فاز می
توان به موارد زیر اشاره داشت: • ارتباط بهتر بین دولت و آنچه توسط دولت
کنترل می شود(محیط تعاملی بهتر). •ارائه خدمات دولتی به شهروندان با هزینه
کمتر،بهره وری بهتر و کیفیت بالاتر. •سطح بالاتری از ارتباطات بین شهروندان
و دولت بدین صورت که با کمرنگ تر شدن ارتباطات فیزیکی بین آن دو،عملاًسطح
اطمینان در تعاملات آنها بالاتر می رود. •بالا بردن ظرفیت دولت در تحلیل و
کنترل اطلاعات شهروندان و نتیجتاً ارائه خدمات بهتر با توجه به اطلاعات کسب
شده.
معماری کلان دولت الکترونیک
•همان طور که قبلاً هم ذکر شد،اولین گام
در تحقق دولت الکترونیکی،کاهش هزینه ها و افزایش سطح رفاه و آسایش شهروندان
است.فاز بعدی،تغییر در نحوه برخورد و تعامل دولت و شهروندان و به عبارتی
دیگر،دگرگونی در نحوه تعامل آنها است. در انتهای این دو فاز،شهروندان به
ابزارهایی مجهز شده اند که توسط آنها می توانند با دولت خود، به صورت
هدفمند در بالاترین سطح تعامل نمایند. •در چنین شرایطی،دولت از نظر
شهروندان،همچون یک سازمان تک واحدی بزرگ به نظر می رسد.به همین دلیل،برای
ارائه چنین سطحی از خدمات،دولت می بایست زیرساخت های مشترک بین سازمان
های مختلف خود را درلایه های اصلی فناوری،برنامه های کاربردی و زیرساخت
شبکه ملی ایجاد کند. •به منظور ایجاد شبکه های هوشمند بین سازمان ها و
نهادهای دولتی،معماری شبکه باید به صورتی باشد که سه ویژگی انعطاف پذیری
،یکپارچگی و انطباق پذیری را در بر داشته باشد.علاوه بر آن،این شبکه باید
مصون و قابل اعتماد باشد.سرویس های زیر ساخت اطلاعاتی بایدبرای تمام
شهروندان با سرعت بالا در دسترس باشد و این شبکه از سیستم کنترل ترافیک
برخوردار گردد. هوشمندی این شبکه باید در سطح تشخیص نوع داده ها باشد،امنیت
کامل داشته و سرویس هایش یکپارچه بوده،یعنی داده،صدا و تصویر یکجا در کنار
هم بوده و مدیریت متمرکز داشته باشد(شکل 1-1)
شکل(1-1)ویژگی های سرویس های دولت الکترونیک برروی مسیر اطلاعاتی ملی
